Źródło: https://www.nik.gov.pl/kontrole/P/24/070/LKA/
/fragmenty/
Prezes Spółki w zakresie nieprawidłowego naliczenia i wypłacenia wynagrodzeń dla trzech członków RN zeznał: nie miałem wiedzy, ponieważ nie byłem w Zarządzie. Ponadto zeznał, że w okresie sprawowania przez niego funkcji stosowano się do ustaw okołobudżetowych. Natomiast w kwestii wyliczania wynagrodzenia na podstawie nieobowiązującej uchwały w wyjaśnieniach podał, że Faktycznie wynagrodzenie członków Rady Nadzorczej powinno być wypłacane w oparciu o uchwałę nr 10/ZZW/1/2017, jednakże w dokumentacji znajdującej się w dziale księgowości Spółki brakowało przedmiotowej uchwały. Szczegóły obliczania wynagrodzeń oraz w oparciu o jakie dokumenty została obliczona wysokość wynagrodzenia do wypłaty dla członków Rady Nadzorczej, może udzielić wyłącznie pracownik wykonujący te zadania. Aktualnie osoba odpowiedzialna za wyliczanie wynagrodzeń przebywa na długotrwałym zwolnieniu lekarskim.
Poprzedni Przewodniczący RN w zakresie nieprawidłowego naliczenia wynagrodzeń dla członków Rady Nadzorczej zeznał, że cała RN nie była świadoma zapisów ustaw okołobudżetowych, które zamrażały podstawę wymiaru przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia W mojej opinii RN nie ma obowiązku zapoznawania się z ustawami okołobudżetowymi. Wg mnie Główna Księgowa powinna taką wiedzę posiadać i przekazać ją Radzie Nadzorczej (…). Ponadto zeznał: Nie podjąłem kroków związanych ze zwrotem nienależnie pobranych wynagrodzeń, ponieważ uważałem, że jest to sprawa Zarządu.
NIK zwraca uwagę, że art. 293 § 1 Ksh stanowi, że członek zarządu, rady nadzorczej odpowiada wobec spółki za szkodę wyrządzoną działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem, lub postanowieniami umowy spółki, chyba że nie ponosi winy. Zaniechaniem sprzecznym z ustawą było niestosowanie przepisów ustaw okołobudżetowych zamrażających podstawę wymiaru na poziomie obowiązującym w 2017 r. przez członków organów Spółki zobowiązanych do ustalenia wysokości wynagrodzeń i ich wypłaty. Z przepisów Ksh wynika również, że członkowie zarządu i rady nadzorczej powinni przy wykonywaniu swoich obowiązków dołożyć staranności wynikającej z zawodowego charakteru swojej działalności.
Ponadto według art. 50 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, obowiązkiem osób uczestniczących w zarządzaniu mieniem komunalnym jest zachowanie szczególnej staranności przy wykonywaniu zarządu zgodnie z przeznaczeniem tego mienia i jego ochrona.
/Przedsiębiorstwo Inżynierii Komunalnej Sp. z o.o. w Pszczynie/
Były Burmistrz Miasta Kalwarii Zebrzydowskiej wyjaśnił:
Wynagrodzenie zmienne przyznane Członkom Rady Nadzorczej Spółki uchwałą nr 1/2023 stanowiło – podobnie jak w przypadku wynagrodzenie zamiennego Prezes Zarządu Spółki – rekompensatę za ich kreatywne zaangażowanie, wkład pracy na niwie gospodarczo-ekonomicznej, zwłaszcza w kontekście pozyskania środków zewnętrznych na strategiczne rozwiązania gospodarki wodno-ściekowej na terenie Miasta i Gminy Kalwaria Zebrzydowska (m.in. Przytkowice – przysiółek Kąt i Zebrzydowice).
Nadmieniam, że takie rozwiązanie było rekomendowane, jako dopuszczalne, przez członków Rady Nadzorczej Spółki, będących prawnikami, a na co dzień obsługującymi od strony prawnej Urząd Miasta Kalwarii Zebrzydowskiej, a także przez kierownictwo Spółki.
Wynagrodzenie zmienne zostało przyznane uchwałą nr 1/2023 po uzyskaniu potwierdzenia ze strony prawników – członków Rady Nadzorczej Spółki – że takie rozwiązanie nie stanowi naruszenia przepisów ustawy o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami, a także unormowań wewnętrznych Spółki. Dotyczy to również uchwały nr 1/2023.
Przytoczona argumentacja dotyczy również wypłaty całorocznej podwyżki wynagrodzenia Przewodniczącego Rady Nadzorczej jednorazowo – w lutym 2023 r.
Nadmieniam, że coroczne sprawozdania Prezes Zarządu z działalności Spółki oraz plany zamierzeń inwestycyjnych, przedstawiane na sesjach Rady Miejskiej oraz posiedzeniach m.in. Komisji Rozwoju i Finansów Rady Miejskiej, spotykały się z aprobatą i uznaniem radnych, co potwierdzało, że przyjęte kierunki rozwoju sieci wodociągowo-kanalizacyjnej na terenie Miasta i Gminy były prawidłowe i spotykały się z pełną akceptacją społeczności lokalnej. Miało i ma to istotne znaczenie m.in. dla zapewnienia niezakłóconych dostaw wody dla mieszkańców i przedsiębiorców Miasta i Gminy, a także dla wzmożonego ruchu pątniczego do Sanktuarium Maryjno-Pasyjnego (ok. 2 mln pątników i turystów rocznie).
Przewodniczący Rady Nadzorczej wyjaśnił, że decyzję w sprawie podjęcia uchwały nr 1/2023 i wypłaty wynagrodzenia podjął Właściciel Spółki, za ponadnormatywne i czasochłonne zaangażowanie członków Rady Nadzorczej związane z pozyskaniem zewnętrznych środków finansowych na sfinansowanie inwestycji Spółki. Kwoty na wypłatę tego wynagrodzenia nie przekroczyły górnych limitów określonych w ustawie. Przewodniczący Rady Nadzorczej uznał, że redakcja poszczególnych uchwał mogłaby być bardziej poprawna czy kompatybilna, i na pewno Właściciel i Spółka wyciągną z tego wnioski, tym niemniej zapisy ustawowe co do istoty nie zostały przekroczone […]. W odniesieniu do jednorazowej wypłaty 10% podwyżki swojego wynagrodzenia wskazał, że była to decyzja Właściciela Spółki, oraz stwierdził, że […] w mojej ocenie, o ile dobrze pamiętam, nie ma normatywnego zakazu takiej konstrukcji wypłat, aczkolwiek jest to na pewno asumpt do tego, aby wyciągnąć wnioski, i w przyszłości próbować skonstruować to inaczej, według ewentualnych zaleceń.
Zdaniem Najwyższej Izby Kontroli podwyżka wynagrodzenia przewodniczącego Rady Nadzorczej o 10% była wprowadzona z naruszeniem art. 10 ust. 2 ustawy o zasadach kształtowania wynagrodzeń, w uchwale nr 12/2023 nie wskazano bowiem przyczyn podwyższenia tego wynagrodzenia, do czego zobowiązuje przywołany przepis (funkcja pełniona w organie nadzorczym spółki lub uczestnictwo w funkcjonującym w jego ramach komitecie). Należy podkreślić, że funkcja przewodniczącego Rady Nadzorczej Spółki w 2023 r. nie uległa żadnej zmianie w stosunku do lat wcześniejszych, a w ramach Rady Nadzorczej w całym okresie objętym kontrolą nie funkcjonował żaden komitet.
/Miejski Zakład Wodociągów i Kanalizacji sp. z o.o. – Kalwaria Zebrzydowska/
NIK zauważa, że podstawą prawną podejmowanych uchwał w sprawie zasad kształtowania wynagrodzeń członków zarządu powinien być m.in. art. 203’ Ksh, który jednoznacznie wskazuje, że ZW jest organem, do którego należy określenie zasad przyznawania świadczeń dodatkowych. Z art. 6 w zw. z art. 5 ust. 2 pkt 1 ustawy o wynagrodzeniach wynika jednoznacznie, że udostępnianie członkowi zarządu urządzeń technicznych oraz zasobów stanowiących mienie spółki stanowi świadczenie dodatkowe.
NIK zauważa, że członkowie zarządu w latach 2018-2023 nie byli zatrudnieni na podstawie umowy o pracę, w związku z czym nie przysługiwało im prawo do urlopu wypoczynkowego na podstawie przepisów prawa pracy. Wypłacanie zarządzającym wynagrodzenia za czas, w którym nie świadczyli usług zarządzania, wymagało uprzedniego przyznania takiego świadczenia przez Zgromadzenie Wspólników Spółki. Z treści art. 203¹ Ksh i art. 5 ust. 2 ustawy o wynagrodzeniach wynika, że istnieje otwarty katalog dodatkowych świadczeń, które mogą być przyznane członkom zarządu w uchwale w sprawie zasad kształtowania wynagrodzeń zarządu, a w konsekwencji w umowie o zarządzanie. W związku z tym dodatkowe świadczenia, w tym prawo do „przerwy wypoczynkowej”, muszą być umocowane w uchwale w sprawie zasad kształtowania wynagrodzeń zarządu.
/Miejski Zarząd Budynków sp. z o.o. w Tarnowie/
Zdaniem NIK, RN nie zastosowała w pełni przyjętej w zarządzaniu reguły S.M.A.R.T., według której cele zarządcze powinny być skonkretyzowane, mierzalne, a przez to obiektywne. Ponadto z art. 4 ust. 5 i 8 ustawy o wynagrodzeniach wynika, że w spółkach, do których mają zastosowanie przepisy tej ustawy, kryteria realizacji i rozliczania celów zarządczych powinny być obiektywne i mierzalne. Brak precyzyjnych wskaźników oceny realizacji tego celu zarządczego uniemożliwiał mierzalne zwymiarowanie wymienianych przez RN zadań, a przez to ocenę poziomu osiągnięcia celu i zasadności przyznanego wynagrodzenia w danym roku obrotowym zadań.
/ZAKŁAD KOMUNALNY SP. Z O. O. W OPOLU/
NIK zauważa, że Prezes Zarządu w latach 2018-2023 nie był zatrudniony na podstawie umowy o pracę, w związku z czym nie przysługiwało mu prawo do urlopu wypoczynkowego na podstawie przepisów prawa pracy. Wypłacanie zarządzającemu wynagrodzenia za czas, w którym nie świadczył usług zarządzania wymagało uprzedniego przyznania przez ZW stosownego świadczenia dodatkowego. NIK wskazuje że art. 2031 Ksh, służy wzmocnieniu nadzoru właścicielskiego w Spółce, a zastosowanie tego przepisu ma szczególne znaczenie w spółkach w których funkcjonuje rada nadzorcza posiadająca, na podstawie umowy spółki, kompetencje w zakresie ustalania wynagrodzeń członków zarządu.
/MIEJSKA ENERGETYKA CIEPLNA SP. Z O.O. W CHODZIEŻY/
