Powołanie w skład Rady Nadzorczej Spółki osoby kierującej komórką nadzoru właścicielskiego w UMK, co stwarzało ryzyko konfliktu interesów oraz naruszenia przez tego pracownika zasady bezstronności określonej w art. 24 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych.
Prezydent wyjaśnił m.in., że powodem powołania dyrektora NW w skład RN Spółki było jego ponad 23-letnie doświadczenie zawodowe w zakresie sprawowania nadzoru nad komunalnymi osobami prawnymi oraz posiadanie uprawnienia do wykonywania zawodu radcy prawnego (w chwili powoływania do Rady Nadzorczej, a następnie wykonywanie tego zawodu). Z uwagi na specyfikę zadań realizowanych przez Spółkę Prezydentowi zależało na tym, aby Rada Nadzorcza szczególną uwagę w zakresie sprawowania nadzoru zwracała na aspekty formalne. Dlatego wszyscy członkowie Rady posiadali wykształcenie prawnicze, w tym dwóch wykonywało zawód radcy prawnego. Ponadto – w ocenie Prezydenta – nie prowadziło to do konfliktu interesów pomiędzy Radą Nadzorczą jako organem Spółki a Biurem Nadzoru Właścicielskiego UMK, gdyż nadzór jest pojęciem szerszym niż kontrola. Obejmuje on prawo do władczej i bezpośredniej ingerencji rady nadzorczej wobec organu/podmiotu nadzorowanego (w tym w jego działania), a pojęcie nadzoru mieści w sobie uprawnienia kontrolne, bowiem stanowią one de facto jego składnik. Zdaniem Prezydenta, taki stan rzeczy był faktycznie wzmocnieniem nadzoru i kontroli przysługujących Gminie jako jedynemu wspólnikowi w Spółce. W ocenie Prezydenta, bezpośrednio mu podlegający dyrektor Biura NW, wykonując zadania pracownika samorządowego, nie naruszył w żadnym wypadku zasady bezstronności w wykonywaniu obowiązków służbowych. Ponadto Prezydent przywołał art. 10c ustawy o gospodarce komunalnej, w którym ustawodawca przewidział ograniczenie liczby spółek, w których może zasiadać jedna osoba, ale nie ma wprost wyrażonego zakazu bycia członkiem rady nadzorczej przez osobę, która jest zatrudniona u wspólnika i jest odpowiedzialna za nadzór korporacyjny, jak również art. 2141 Ksh, nakładający na członków rady nadzorczej wymóg dochowania lojalności wobec spółki. Prezydent powołał się także na zarządzenie nr 3483/2021 z dnia 3 grudnia 2021 r., na podstawie którego Biuro Nadzoru Właścicielskiego ma na celu skuteczne wykonywanie praw właścicielskich Prezydenta do realizacji zadań i celów, dla których zostały powołane komunalne osoby prawne oraz na nałożone na Spółkę obowiązki informacyjne, polegające m.in. na przekazywaniu kopii uchwał Rady Nadzorczej wraz z protokołami z ich posiedzeń. Uchwały i protokoły są analizowane przez NW i w przypadku powzięcia wątpliwości co do prac Rady Nadzorczej i jej członków dotyczących m.in. zaistnienia konfliktu interesów, można za pośrednictwem Biura powziąć odpowiednie czynności prawne zmierzające do uzdrowienia sytuacji i przywrócenia stanu zgodnego z prawem (co w przypadku Rady Nadzorczej Spółki nie wystąpiło).
W odniesieniu do powyższych wyjaśnień NIK zauważa, że NW jako komórka organizacyjna UMK sprawowała nadzór formalny nad Spółką w ramach nadzoru właścicielskiego Gminy. Nadzór formalny, zgodnie z definicją określoną w § 1 pkt 6 Zasad nadzoru, obejmuje m.in. ocenę funkcjonowania organów Spółki, w tym Rady Nadzorczej, oraz nadzór w zakresie powoływania członków rady nadzorczej. NW w przypadku przygotowywania zwyczajnego zgromadzenia wspólników spółki może ponadto wystąpić do każdego z członków Rady Nadzorczej o informację dotyczącą jego działalności w radzie nadzorczej w roku obrotowym, w szczególności o powody nieobecności na posiedzeniach RN, uzasadnienie przyczyny głosowania odmiennego od większości członków lub wstrzymania się od głosowania nad poszczególnymi uchwałami, co określono w § 9 ust. 1 pkt 2 lit. d Zasad nadzoru. Taki sposób wykonywania nadzoru formalnego nad Spółką może rodzić konflikt interesów w przypadku, gdy ta sama osoba sprawuje przedmiotowy nadzór i jest członkiem Rady Nadzorczej – nadzorowanego organu Spółki.
Ponadto NIK zwraca uwagę na sytuację, w której dyrektor NW w piśmie z 30 maja 2023 r. w związku ze Zgromadzeniem Wspólników zaplanowanym na 1 czerwca 2023 r. zaproponował Prezydentowi m.in. głosowanie za podjęciem uchwały ws. udzielenia członkom Rady Nadzorczej absolutorium z wykonania obowiązków za okres od 7 grudnia 2021 r. do 31 grudnia 2022 r., podczas gdy w ww. okresie sam był członkiem Rady Nadzorczej Spółki od 17 grudnia 2021 r. do 31 grudnia 2022 r
Źródło: https://www.nik.gov.pl/aktualnosci/spolka-krakow5020.html (wystąpienie pokontrolne Urząd Miasta Krakowa)
