Zrozumienie wprowadzonych – zmianą ustawy o ofercie, a dokładnie dodaniem rozdziału 4b do tejże – obowiązujących od 30 listopada 2019 roku – nowych wytycznych w zakresie szczególnego traktowania przez spółki giełdowe transakcji z podmiotami powiązanymi – jest nie lada wyzwaniem. I jest duża szansa, że nikt w Polsce ich obecnie nie rozumie (tak jak ja nie zrozumiałem tego akapitu 🙂
Samo przeczytanie art. 90h – 90l i rozumienie wzajemnych odwołań jest zadaniem co najmniej trudnym, a już rozpisanie zadań tj. co jest do zrobienia (i kiedy) wydaje się niemożliwe. Ale mała podpowiedź – czytanie powinniśmy rozpocząć od …art. 90j. Ale po kolei…
– ustawodawca pokusił się o zdefiniowanie co rozumiem przez pojęcie „istotnej transakcji”, zapominając o określeniu czym jest… transakcja (umowa?);
– wskazał, że istotność transakcji oblicza się jako 5% od sumy aktywów w rozumieniu przepisów ustawy o rachunkowości, podczas gdy większość spółek giełdowych nie ustala sumy aktywów zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości (robi to zgodnie z MSR);
– posługuje się wieloma niejednoznacznymi pojęciami, takimi jak: „świadczenia powtarzające się”, „zwykła działalność gospodarcza”.
Niestety trudno również jednoznacznie stwierdzić, jakie zadania ma rada nadzorcza. Z samego zapisu art. 90i, ust. 3 wynika, że „zawarcie istotnej transakcji wymaga zgody rady nadzorczej”, ale jednak nie wyraża jej, gdy spółka spełnia zapisy 90j ust. 1, co nie zwalnia jej z corocznej oceny czy postępuje prawidłowo. Lecz przy transakcjach z podmiotami zależnymi postępujemy zupełnie inaczej…. art. 90k.
Ale z tym wyzwaniem muszą sobie dać radę rady nadzorcze same 🙂
Miłej lektury (treść regulacji poniżej).
Piotr Rybicki
———————————————————————
Rozdział 4b
Transakcje z podmiotami powiązanymi
Art. 90h. 1. Ilekroć w przepisach niniejszego rozdziału jest mowa o:
1) istotnej transakcji – należy przez to rozumieć transakcję zawieraną przez spółkę z podmiotem powiązanym, której wartość przekracza 5% sumy aktywów w rozumieniu ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości, ustalonych na podstawie ostatniego zatwierdzonego sprawozdania finansowego spółki;
2) podmiocie powiązanym – należy przez to rozumieć podmiot powiązany w rozumieniu międzynarodowych standardów rachunkowości przyjętych na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1606/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 19 lipca 2002 r. w sprawie stosowania międzynarodowych standardów rachunkowości (Dz. Urz. UE L 243 z 11.09.2002, str. 1, z późn. zm.10) – Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne rozdz. 13, t. 29, str. 609);
3) spółce – należy przez to rozumieć spółkę z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, której co najmniej jedna akcja jest dopuszczona do obrotu na rynku regulowanym.
2. W przypadku transakcji, których przedmiotem są świadczenia powtarzające się, które mają być spełniane na podstawie umowy zawartej na czas określony, za wartość transakcji uznaje się sumę świadczeń za cały czas trwania umowy.
3. W przypadku transakcji, których przedmiotem są świadczenia powtarzające się, które mają być spełniane na podstawie umowy zawartej na czas nieokreślony, za wartość transakcji uznaje się sumę świadczeń przewidzianych w umowie w pierwszych trzech latach jej obowiązywania.
Art. 90i. 1. Spółka zamieszcza na swojej stronie internetowej informację o istotnej transakcji najpóźniej w momencie zawarcia tej transakcji.
2. Informacja, o której mowa w ust. 1, zawiera w szczególności:
1) firmę (nazwę) podmiotu powiązanego, z którym zawierana jest istotna transakcja, a w przypadku podmiotów powiązanych będących osobami fizycznymi – ich imię i nazwisko;
2) opis charakteru powiązań między spółką a podmiotem powiązanym, z którym zawierana jest istotna transakcja;
3) datę i wartość istotnej transakcji;
4) informacje niezbędne do oceny, czy istotna transakcja została zawarta na warunkach rynkowych i czy jest uzasadniona interesem spółki i akcjonariuszy niebędących podmiotami powiązanymi, w tym akcjonariuszy mniejszościowych.
3. Zawarcie istotnej transakcji wymaga zgody rady nadzorczej spółki. Przy podejmowaniu decyzji o wyrażeniu zgody na zawarcie istotnej transakcji rada nadzorcza spółki bierze pod uwagę zapobieżenie wykorzystaniu przez podmiot powiązany swojej pozycji oraz zapewnienie odpowiedniej ochrony interesów spółki i akcjonariuszy niebędących podmiotami powiązanymi, w tym akcjonariuszy mniejszościowych.
4. W przypadku gdy istotna transakcja dotyczy interesów członka rady nadzorczej, nie bierze on udziału w podejmowaniu decyzji o wyrażeniu zgody na zawarcie tej transakcji.
5. Statut spółki może przewidywać, że zgodę na zawarcie istotnej transakcji może wyrażać również walne zgromadzenie. W takim przypadku, jeżeli istotna transakcja dotyczy interesów akcjonariusza, nie bierze on udziału w głosowaniu.
6. Przepisów ust. 1 i 2 nie stosuje się do informacji o istotnej transakcji, do której stosuje się art. 17 rozporządzenia 596/2014.
Art. 90j. 1. Przepisy art. 90i nie mają zastosowania do transakcji:
1) zawieranych na warunkach rynkowych w ramach zwykłej działalności spółki;
2) zawieranych przez spółkę ze spółką będącą jej podmiotem zależnym, jeżeli spółka jest jedynym akcjonariuszem lub udziałowcem spółki będącej jej podmiotem zależnym, z którą zawiera transakcję;
3) związanych z wypłatą wynagrodzeń członkom zarządu lub rady nadzorczej, należnych zgodnie z przyjętą w spółce polityką wynagrodzeń.
2. Rada nadzorcza opracowuje procedurę okresowej oceny, czy transakcje, o których mowa w ust. 1 pkt 1, spełniają warunki określone w tym przepisie.
Art. 90k. Przepisy art. 90i ust. 1 i 2 oraz art. 90j stosuje się odpowiednio do transakcji zawieranej przez podmiot powiązany spółki ze spółką będącą jej podmiotem zależnym, jeżeli wartość tej transakcji przekracza 5% sumy aktywów w rozumieniu ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości, ustalonych na podstawie ostatniego zatwierdzonego sprawozdania finansowego tego podmiotu zależnego. Do ustalenia wartości transakcji, których przedmiotem są świadczenia powtarzające się, przepisy art. 90h ust. 2 i 3 stosuje się.
Art. 90l. 1. Wartości poszczególnych transakcji zawartych z tym samym podmiotem powiązanym w okresie poprzedzających 12 miesięcy, z których żadna nie przekracza wielkości, o której mowa w art. 90h ust. 1 pkt 1, sumuje się.
2. W przypadku gdy suma wartości transakcji, o których mowa w ust. 1, przekracza wielkość, o której mowa w art. 90h ust. 1 pkt 1, przepisy art. 90h–90k stosuje się odpowiednio, z tym że:
1) informacja, o której mowa w art. 90i ust. 1, dotyczy wszystkich transakcji, których suma wartości, o których mowa w ust. 1, przekracza wielkość, o której mowa w art. 90h ust. 1 pkt 1, i jest zamieszczana na stronie internetowej spółki niezwłocznie po takim przekroczeniu;
2) zgoda, o której mowa w art. 90i ust. 3, jest wymagana na zawarcie transakcji, której zawarcie doprowadzi do przekroczenia wielkości, o której mowa w art. 90h ust. 1 pkt 1.
Pełna treść aktu prawnego: http://www.dziennikustaw.gov.pl/du/2019/2217/1
