NIK negatywnie oceniła przestrzeganie przepisów o zasadach wynagradzania członków zarządu i rad nadzorczych w skontrolowanych spółkach komunalnych. W efekcie naszej kontroli spółki zaprzestały naliczania zawyżonych wynagrodzeń osobom zarządzającym i nadzorującym spółki.
W 2016 r. weszła w życie tzw. nowa ustawa kominowa, zgodnie z którą podstawą wymiaru, od której zależy wysokość wynagrodzeń członków organów zarządzających oraz organów nadzorczych miało być przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw (ogłaszane corocznie przez Prezesa GUS) bez wypłat nagród z zysku w IV kwartale roku poprzedniego. Przepisy ustaw okołobudżetowych na lata 2018-2022 „zamrażały” podstawę wymiaru wynagrodzeń dla członków zarządów i rad nadzorczych spółek na poziomie obowiązującym w 2017 roku (przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w IV kwartale 2016 r. wynosiło – 4403,78 zł).
Najważniejsze ustalenia kontroli
Zgromadzenia wspólników skontrolowanych spółek wywiązały się z obowiązku podjęcia uchwał w sprawie zasad kształtowania wynagrodzeń członków zarządu i rady nadzorczej. Stanowiły one w szczególności podstawę do ustalania przez rady nadzorcze wynagrodzeń w części stałej członków zarządu poprzez wskazanie, że wynosi ono odpowiednią krotność podstawy wymiaru, tj. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w IV kwartale roku poprzedniego. W ten sam sposób (albo przez podanie konkretnych kwot) określane było w uchwałach zgromadzenia wspólników wynagrodzenie członków rad nadzorczych.
Z ustaleń kontroli NIK wynika, że w sześciu z ośmiu skontrolowanych spółek (PGK w Lubartowie, PGK w Zamościu, PEGIMEK w Świdniku, KPWiK w Kraśniku, PGKiM Łęczna i ZGL w Zamościu) wystąpiły istotne nieprawidłowości w zakresie ustalania i wypłacania wynagrodzeń członków zarządów lub rad nadzorczych w latach 2018-2022. Chodziło o zawyżanie tych wynagrodzeń w związku z naruszeniem ustaw okołobudżetowych.
Ustalanie i wypłacenie wynagrodzeń członków zarządów i rad nadzorczych z naruszeniem ustaw okołobudżetowych wynikało z:
- przyjętej przez zgromadzenia wspólników spółek (funkcję tę pełnią burmistrzowie) konstrukcji wynagrodzeń członków zarządów i rad nadzorczych, tj. jako iloczynu podstawy wymiaru (przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw bez wypłat nagród z zysku w IV kwartale roku poprzedniego) oraz odpowiedniego wskaźnika (krotności podstawy wymiaru);
- niezastosowania się do obowiązku „zamrożenia” podstawy wymiaru wynikającego z przepisów ustaw okołobudżetowych na poziomie ustalonym dla 2017 roku.
Ponadto w toku kontroli ustalono, że w Biuletynie Informacji Publicznej UM Lubartów nie opublikowano uchwał w sprawie zasad kształtowania wynagrodzeń członków zarządów oraz rad nadzorczych, co stanowiło naruszenie ustawy o wynagrodzeniach w spółkach. Dopiero w trakcie kontroli NIK (tj. 6 lutego 2023 r.) opublikowano w BIP sześć uchwał w sprawie zasad kształtowania wynagrodzeń członków zarządów i rad nadzorczych PEC i PGK, tj. po upływie od 40 do 2058 dni od dat ich podjęcia.
Pomimo obowiązku wynikającego z ustawy o wynagrodzeniach w spółkach, Burmistrz Miasta Lubartów nie wyegzekwował od dwóch kandydatów na członków rady nadzorczej PEC i od czterech kandydatów na członków rady nadzorczej PGK wymaganych oświadczeń o przyjęciu obowiązku kształtowania w spółce wynagrodzeń członków zarządu zgodnie z ustawą. Pomimo to wszyscy ww. kandydaci zostali powołani do rad nadzorczych tych spółek, przy czym w przypadku PGK powyższe oświadczenia zostały złożone przez kandydatów już po powołaniu na członka rady nadzorczej.
Wnioski
do spółek komunalnych o:
- podjęcie lub kontynuowanie działań zmierzających do odzyskania przez spółki wynagrodzenia wypłaconego członkom zarządu lub rady nadzorczej w zawyżonej wysokości.
Szczegółowe informacja na stronie: https://www.nik.gov.pl/aktualnosci/wynagrodzenia-czlonkow-zarzadow-i-rad-nadzorczych-w-spolkach-komunalnych.html
Wystąpienia pokontrolne: https://www.nik.gov.pl/kontrole/I/22/003/LLU/
