Nieodpłatne pełnienie funkcji członków Rady Nadzorczej a powstanie przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia

1766
views

Interpretacja indywidualna
0111-KDIB2-1.4010.355.2022.1.ES
(26.08.2022)
Źródło: eureka.mf.gov.pl

Interpretacja indywidualna
– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

Stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób prawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

1 czerwca 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 23 maja 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy ustalenia czy w związku z pełnieniem w Spółce przez członków Rady Nadzorczej swoich funkcji bez wynagrodzenia, będących jednocześnie Pracownikami Spółki Z, po stronie Wnioskodawcy powstanie przychód z tytułu nieodpłatnego świadczenia podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Spółka Akcyjna (dalej: Spółka lub Wnioskodawca) posiada siedzibę na terytorium Polski, jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych i podlega opodatkowaniu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania.

Większościowymi akcjonariuszami Spółki są dwie osoby prawne z siedzibami na terytorium Polski (spółki z ograniczoną odpowiedzialnością), posiadające łącznie ponad 99% akcji w kapitale zakładowym Spółki – jedna spółka posiada ponad 66% akcji Spółki (dalej: Spółka X), druga 33% akcji Spółki (dalej: Spółka Y). Spółka X posiada 100% udziałów w Spółce Y. Z kolei wyłącznym udziałowcem Spółki X jest fundusz inwestycyjny zamknięty aktywów niepublicznych z siedzibą na terytorium Polski (dalej: F.). Częścią portfela inwestycyjnego F. zarządza za wynagrodzeniem spółka akcyjna z siedzibą na terytorium Polski (dalej: Spółka Z). Pozostałymi akcjonariuszami Spółki są akcjonariusze mniejszościowi.

Nadzór właścicielski nad Spółką odbywa się m.in. poprzez Radę Nadzorczą Spółki, zgodnie z zasadami określonymi w statucie Spółki. Zgodnie ze statutem Spółki, Spółka X powołuje określoną liczbę członków Rady Nadzorczej. Dodatkowo jeden członek Rady Nadzorczej powoływany jest na podstawie uchwały Walnego Zgromadzenia. Zgodnie z uchwałą w sprawie ustalenia zasad wynagradzania członków Rady Nadzorczej podjętą przez Walne Zgromadzenie Spółki, członkom Rady Nadzorczej, będącym jednocześnie pracownikami, współpracownikami lub osobami zatrudnionymi na innej podstawie w Spółce Z (dalej: Pracownicy Spółki Z), bez względu na pełnioną funkcję w Radzie Nadzorczej Spółki, wynagrodzenie nie przysługuje. Pracownicy Spółki Z otrzymują od Spółki Z wynagrodzenie np. z tytułu umowy o pracę lub kontraktu menedżerskiego, w którym zawiera się wynagrodzenie z tytułu pełnienia funkcji członka Rady Nadzorczej Spółki – realizowanie czynności nadzoru właścicielskiego m.in. na rzecz Spółki wynika z wykonywania ich obowiązków pracowniczych na rzecz Spółki Z.

Pytanie

Czy w związku z pełnieniem w Spółce przez członków Rady Nadzorczej swoich funkcji bez wynagrodzenia, będących jednocześnie Pracownikami Spółki Z, po stronie Wnioskodawcy powstanie przychód z tytułu nieodpłatnego świadczenia podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, po stronie Spółki nie powstanie przychód z tytułu nieodpłatnego świadczenia podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych w związku z pełnieniem w Spółce przez członków Rady Nadzorczej swoich funkcji bez wynagrodzenia, będących jednocześnie pracownikami Spółki Z.

Uzasadnienie

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2021 r., poz. 1800, dalej: „Ustawa o CIT”), przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności wartość otrzymanych rzeczy lub praw, a także wartość innych świadczeń w naturze, w tym wartość rzeczy i praw otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń, z wyjątkiem świadczeń związanych z używaniem środków trwałych otrzymanych przez samorządowe zakłady budżetowe w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych oraz spółki użyteczności publicznej z wyłącznym udziałem jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków od Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków w nieodpłatny zarząd lub używanie.

Przepisy Ustawy o CIT nie zawierają definicji „nieodpłatnego świadczenia”. Niemniej jednak w orzecznictwie i doktrynie funkcjonuje utrwalone rozumienie tego pojęcia. Przyjmuje się, że przez „nieodpłatne świadczenie” należy uznać przysporzenie w majątku podatnika, mające konkretny wymiar finansowy, w związku z otrzymaniem którego podatnik nie jest zobowiązany do wykonania jakiegokolwiek świadczenia wzajemnego. Dla celów podatkowych pojęcie to obejmuje wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie mające konkretny wymiar finansowy. Oznacza to, że w postępowaniu podatkowym dla uznania danego świadczenia za nieodpłatne konieczne jest przede wszystkim wykazanie, że w zamian za otrzymane świadczenie, spełniający nie uzyska żadnej korzyści majątkowej. Zakwalifikowanie danego świadczenia jako nieodpłatnego wymaga szczegółowego zbadania stanu faktycznego konkretnej sprawy. Dla uznania, że dane świadczenie stanowi otrzymane przez podatnika nieodpłatne świadczenie w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 2 Ustawy o CIT nie jest wystarczające jedynie stwierdzenie, że świadczący nie uzyskuje wynagrodzenia od podatnika z tytułu wykonanego świadczenia (zob. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 27 listopada 2014 r., sygn. akt II FSK 2640/12, wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 6 września 2017 r., sygn. akt I SA/Gd 818/17).

Cechą świadczenia nieodpłatnego jest to, aby otrzymujący takie świadczenie nie był zobowiązany do wykonania jakiegokolwiek świadczenia wzajemnego. Oznacza to, że świadczenie uzyskane przez podatnika w sytuacji, gdy spełniający świadczenie uzyskuje albo ma uzyskać w przyszłości wzajemnie jakieś inne przysporzenie majątkowe, nie ma charakteru nieodpłatnego.

Zgodnie z art. 382 § 1 i § 3 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. 2020, poz. 1526, ze zm.) (dalej: KSH), rada nadzorcza sprawuje stały nadzór nad działalnością spółki we wszystkich dziedzinach jej działalności. Do szczególnych obowiązków rady nadzorczej należy ocena sprawozdań, o których mowa w art. 395 § 2 pkt 1 KSH, w zakresie ich zgodności z księgami i dokumentami, jak i ze stanem faktycznym, oraz wniosków zarządu dotyczących podziału zysku albo pokrycia straty, a także składanie walnemu zgromadzeniu corocznego pisemnego sprawozdania z wyników tej oceny. Z kolei zgodnie z art. 382 § 4 KSH, w celu wykonania swoich obowiązków rada nadzorcza może badać wszystkie dokumenty spółki, żądać od zarządu i pracowników sprawozdań i wyjaśnień oraz dokonywać rewizji stanu majątku spółki.

Na podstawie art. 392 § 1 KSH, członkom rady nadzorczej może zostać przyznane wynagrodzenie. Wynagrodzenie określa statut lub uchwała walnego zgromadzenia. Przywołany przepis nie przewiduje odpłatności pełnienia funkcji w radzie nadzorczej jako zasady, lecz ma charakter fakultatywny (członkom rady nadzorczej może zostać przyznane wynagrodzenie, lecz nie musi). Zatem należy przyjąć, że możliwa jest i przez prawo dopuszczalna sytuacja pełnienia funkcji członka rady nadzorczej bez wynagrodzenia lub zrzeczenia się z wynagrodzenia przez członka rady nadzorczej.

Odnosząc powyższe do przedstawionego stanu faktycznego, w którym Pracownicy Spółki Z, zarządzającej częścią portfela inwestycyjnego F., pełnią funkcję członków Rady Nadzorczej Spółki bez wynagrodzenia otrzymywanego od niej z tego tytułu, należy wskazać na brak podstaw do uznania, że w analizowanej sytuacji Spółka uzyskuje korzyść majątkową kosztem innego podmiotu. W konsekwencji nie jest spełniony element definicji „nieodpłatnego świadczenia”, co skutkuje brakiem powstania przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych. Należy bowiem stwierdzić, że w związku z nieodpłatnym pełnieniem funkcji członków Rady Nadzorczej przez Pracowników Spółki Z Spółka nie uzyskuje korzyści kosztem majątku:

– Pracowników Spółki Z – realizowanie czynności nadzoru właścicielskiego m.in. na rzecz Spółki wynika z wykonywania przez Pracowników Spółki Z obowiązków pracowniczych na rzecz Spółki Z. Pracownicy Spółki Z otrzymują od Spółki Z wynagrodzenie np. z tytułu umowy o pracę lub kontraktu menedżerskiego, w którym zawiera się wynagrodzenie z tytułu pełnienia funkcji członka Rady Nadzorczej Spółki.

– Spółki Z – zarządzającej częścią portfela inwestycyjnego F.. Wyznaczenie Pracowników Spółki Z do pełnienia funkcji członków Rady Nadzorczej Spółki jest bezpośrednio związane z zarządzaniem częścią portfela inwestycyjnego F., z tytułu którego Spółka Z otrzymuje od F. wynagrodzenie. Stąd, brak jest podstaw do przyjęcia, że powyższe świadczenie następuje kosztem majątku Spółki Z.

Reasumując, zarówno po stronie Pracowników Spółki Z pełniących funkcję członków Rady Nadzorczej Spółki, jak również ich pracodawcy (tj. Spółki Z), w związku z pełnieniem tych funkcji nie dochodzi do uszczuplenia majątkowego, tzn. nie dokonują one świadczeń na rzecz Spółki kosztem swojego majątku. Wyklucza to możliwość uznania, że Spółka uzyskuje od tych podmiotów przychód z tytułu nieodpłatnych świadczeń.

Spółka nie uzyskuje również nieodpłatnego świadczenia od poszczególnych akcjonariuszy Spółki (których uprawnienia realizuje Walne Zgromadzenie), w tym F. oraz Spółki X. Niniejsze podmioty są bowiem w sposób pośredni lub bezpośredni akcjonariuszami Spółki.

Z tytułu posiadania akcji spółki akcyjnej jej akcjonariuszowi przysługują określone prawa, a w szczególności prawo do dywidendy i prawo do otrzymania majątku spółki w razie jej likwidacji. Z tego względu wspólnik (akcjonariusz) jest bezpośrednio zainteresowany sprawowaniem nadzoru nad działalnością spółki kapitałowej. Pozwala to uzyskać akcjonariuszowi wymierne korzyści ekonomiczne, poprzez nadzorowanie działalności spółki w celu zapewnienia jej sprawnego i efektywnego działania, a w konsekwencji maksymalizacji zysków wspólnika – z tytułu dywidend wypłacanych przez spółkę, względnie udziału w majątku likwidacyjnym spółki. Członkowie Rady Nadzorczej pełniąc nadzór właścicielski nad funkcjonowaniem Spółki realizują w istocie cele akcjonariuszy Spółki. W takim przypadku zatem również nie powstaje przychód z nieodpłatnych świadczeń, ponieważ w analizowanym przypadku, w zamian za otrzymane świadczenie, spełniający może uzyskać określoną korzyść majątkową (nie zachodzi brak ekwiwalentności świadczeń).

Reasumując, zdaniem Wnioskodawcy, po stronie Spółki nie powstaje przychód z tytułu nieodpłatnego świadczenia w związku z pełnieniem w Spółce przez członków Rady Nadzorczej swoich funkcji bez wynagrodzenia, będących jednocześnie Pracownikami Spółki Z. Niniejsi pracownicy są bowiem jednocześnie Pracownikami Spółki Z (która to spółka zarządza częścią portfela inwestycyjnego F. – otrzymując z tego tytułu wynagrodzenie) i działają jako przedstawiciele akcjonariuszy Spółki (Walnego Zgromadzenia, Spółki X powołującej określoną liczbę Członków Rady Nadzorczej Spółki oraz jej 100% udziałowca – F.). Z punktu widzenia akcjonariuszy Spółki, pełnienie funkcji członków Rady Nadzorczej Spółki przez wyznaczone osoby, jest uzasadnione korzyścią ekonomiczną w postaci udziału w zyskach Spółki. Z tego względu brak jest podstaw do uznania, że Spółka uzyskuje w związku tym nieekwiwalentną korzyść majątkową kosztem majątku poszczególnych akcjonariuszy. Jak wcześniej wskazano, Spółka nie uzyskuje również korzyści kosztem majątku Pracowników Spółki Z pełniących funkcję członków Rady Nadzorczej Spółki, jak również nie kosztem majątku samej Spółki Z. Podmioty te uzyskują bowiem w związku z wykonywaniem tych obowiązków wynagrodzenie.

W konsekwencji, zdaniem Wnioskodawcy, po stronie Spółki nie powstanie przychód z tytułu nieodpłatnego świadczenia podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych w związku z pełnieniem w Spółce przez członków Rady Nadzorczej swoich funkcji bez wynagrodzenia, będących jednocześnie Pracownikami Spółki Z.

Stanowisko Spółki zaprezentowane powyżej, znajduje potwierdzenie w licznych interpretacjach indywidualnych przepisów prawa podatkowego wydanych przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, przykładowo w interpretacjach z dnia:

– 20 listopada 2019 r, sygn. 0111-KDIB1-1.4010.395.2019.1.ŚS,

– 31 marca 2020 r„ sygn. 0111-KDIB2-1.4010.1.2020.1.AM,

– 14 maja 2020 r„ sygn. 0114-KDIP2-2.4010.87.2020.1.JG/RK,

– 8 września 2020 r„ sygn. 0111-KDIB1-1.4010.271.2020.1.SG.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Odstępuję od uzasadnienia prawnego tej oceny.